KatogorieNauka

Kava Kava a depresja

kava a depresja

Kava Kava na objawy depresji?

Wszystko, co musisz wiedzieć o depresji

Poszukując informacji o właściwościach Kavy – pieprzu metystynowego – często można spotkać się ze wzmiankami o jej antydepresyjnym i przeciwlękowym (anksjolitycznym) oddziaływaniu. Niektórzy uznają Kavę wręcz za naturalną alternatywę dla antydepresantów. Czy słusznie? Co należy wiedzieć o depresji – chorobie, która wkrótce zdominuje świat?

Przede wszystkim musimy zaznaczyć, że depresja jest poważną chorobą, a Kava nie jest lekiem. W żadnym przypadku nie powinna być traktowana jako zamiennik leków w procesie leczenia. Kavy nie powinno się także spożywać w trakcie przyjmowania leków antydepresyjnych. Jeśli podejrzewasz, że mierzysz się z depresją, nie lekceważ objawów i zgłoś się do specjalisty.

Co trzeba wiedzieć o depresji?

Depresja – choroba, która zdominuje świat?

Depresja jest obecnie w czołówce najpoważniejszych chorób na świecie i jedną z głównych przyczyn samobójstw. Cierpi na nią około 2080 milionów ludzi. W Polsce to ok. 1,5 milion chorych.

 

Według prognoz WHO, już w 2030 roku depresja będzie najczęściej diagnozowaną chorobą na świecie.

Depresja to choroba współczesna?

Choć depresję określa się powszechnie jako chorobę cywilizacyjną (powiązaną i potęgowaną z rozwojem cywilizacji), nie jest zjawiskiem wyłącznie współczesnym.

 

Już Hipokrates (460-375 przed naszą erą) pisał o melancholii i temperamencie melancholicznym, wskazując na podłoże biologiczne. Lekarz czasów średniowiecza – Paracelsus – opisywał kategorię chorych jako „niewolników smutku”. W 1665 roku pojęcia depresja użył kronikarz (nie lekarz!) Richard Baker, pisząc o „wielkiej depresji ducha”.

 

Specjalistyczną kategorię obłędu maniakalno-depresyjnego wprowadził Emil Kraepelin – psychiatra przełomu XIX i XX wieku. Termin „depresja” stał się popularny za sprawą szwajcarsko-amerykańskiego psychiatry Adolfa Meyera w początku wieku XX. Określenie choroba afektywna zawdzięczamy Eugenowi Bleulerowi (XIX/XX w.).

 

Jak widać, depresja nie jest zjawiskiem wyłącznie współczesnym. A więc czym dokładnie jest depresja?

Co to jest depresja?

Depresja klasyfikowana jest oficjalnie jako zaburzenie afektywne, czyli zaburzenie nastroju (wg klasyfikacji ICD-11). Objawy depresji omówimy poniżej. 

Zaburzenia depresyjne dzielone są na szereg postaci, spośród których wyszczególnić należy zwłaszcza:

  • epizod dużej depresji – wystąpienie po raz pierwszy w życiu zespołu objawów depresyjnych (trwanie przez min. 2 tygodnie)
  • zaburzenie depresyjne nawracające – min. 2 epizody dużej depresji, ale bez objawów maniakalnych (których obecność wskazywałaby na chorobę afektywną dwubiegunową)

Depresję można w skrócie i ogólnie określić jako chorobę ogólnoustrojową ze szczególnym oddziaływaniem na mózg i układ nerwowy – neurohormony. Zaburzenie obejmuje równowagę neuroprzekaźników: serotoniny, noradrenaliny i dopaminy.

 

Stany depresyjne wiąże się m.in. ze stanem zapalnym oraz nierównowagą w układzie limbicznym, który odpowiada za stany emocjonalne, więzi międzyludzkie, wspomnienia, zadowolenie poczucie satysfakcji, ale też agresję czy strach. Nadczynność układu przekłada się np. na obniżenie zapału, zmienność nastrojów, zaburzenia snu, niechęć do spotkań towarzyskich, etc.

Przyjmuje się, że pieprz metystynowy szczególnie pozytywnie wpływa na układ limbiczny, czego skutkiem jest m.in. poczucie zadowolenia, otwartości, czasem wręcz stany euforyczne. Składniki aktywne Kavy – kavalaktony – oddziałują też na neuroprzekaźnikowy układ GABA (łagodzenie pobudzenia, wyciszenie), redukując negatywne skutki stresu. Mogą też oddziaływać na receptory dopaminergiczne, opioidowe, serotoninergiczne, histaminowe oraz benzodiazepinowe*.

Skąd bierze się depresja?

Nie sposób wskazać jednego źródła depresji. Jej podłoże może mieć charakter

  • psychospołeczny,
  • biologiczny,  
  • jak też genetyczny.

I należy mówić raczej o kombinacji czynników.

 

Impulsem do pojawienia się depresji może być traumatyczne wydarzenie (zarówno w okresie dziecięcym, jak i dorosłym) lub często stres: zbyt intensywny lub zbyt długotrwały. Takiego rodzaju wstrząs lub wysiłek może zaburzyć funkcjonowanie układu nerwowego. Innymi czynnikami mogą być także zaburzenia związane z przyjmowaniem określonych substancji i leków, czy rodzinna historia choroby.

Czy depresja jest dziedziczna?

Obecne badania sugerują, że nie – depresja nie jest dziedziczna.

 

To, co możemy odziedziczyć w genach, to skłonność do depresji.

Ryzyko, że dzieci chorych rodziców również będą mierzyć się z depresją, jest po prostu większe i szacuje się je na 15-30%.

Jakie są objawy depresji? Jakie są różnice w depresji kobiet i mężczyzn?

W depresji można wyszczególnić objawy osiowe, do których zaliczamy:

 

  • obniżenie nastroju
  • spadek motywacji i energii życiowej, ciągłe uczucie zmęczenia
  • anhedonia, czyli niemożność odczuwanie przyjemności / radości / satysfakcji

Objawy osiowe nie muszą występować jednocześnie. Do zdiagnozowania depresji konieczne jest zaistnienie przynajmniej dwóch z trzech objawów.

 

Objawy poznawczo-somatyczne (cielesne) to m.in.

  • zaburzenia apetytu /siły do jedzenia / brak łaknienia
  • zaburzenia snu i rytmu dobowego: bezsenność / trudne zasypianie / wybudzanie się 
  • zaniżona samoocena / poczucie winy / wstydu
  • podwyższony niepokój i lęk
  • dolegliwości cielesne / bólowe
  • osłabienie koncentracji

Objawy depresji u kobiet i mężczyzn różnią się. Wynika to z innej biologii organizmu (np. wytrzymałości). U mężczyzn depresja rzadziej objawia się spadkiem nastroju, jak u kobiet (m.in. przygnębieniem, smutkiem) – częściej to negatywne pobudzenie, wrogość, gniew, złość, niepokój i wewnętrzne rozedrganie.

 

UWAGA: W przypadku obserwowania wyżej wymienionych objawów przez dwa tygodnie (w sposób ciągły, przez większość dnia, utrudniających codzienne funkcjonowanie) należy zgłosić się do psychiatry – prawdopodobnie mierzymy się z epizodem depresyjnym.

Jakie są rodzaje depresji?

Można wyszczególnić dwa główne typy depresji. Cechują się innym podłożem, przebiegiem, a także wymagają innych sposobów leczenia.

DEPRESJA ENDOGENNA

Jej podłożem jest biologia organizmu. Depresja endogenna wiąże się przede wszystkim z niewłaściwym funkcjonowaniem układu nerwowego. W jej przypadku zaburzone jest poziom neuroprzekaźników: serotoniny, dopaminy, noraderenaliny.

 

  • Zbyt niski poziom serotoniny przejawia się m.in. brakiem odczuwania radości i szczęścia.
  • Zbyt niski poziom dopaminy – to brak poczucia sensu i celu, oraz motywacji w życiu.

Częstym elementem depresji endogennej są myśli samobójcze. W leczeniu wymagane jest stosowanie środków farmakologicznych.



DEPRESJA PSYCHOGENNA / REAKTYWNA / EGZOGENNA

Jej podłożem jest traumatyzujące wydarzenie bądź intensywny stres. Przykładami są np. strata bliskiej osoby, problemy w pracy czy problemy w związku/rodzinie.

 

Objawy nie są tak nasilone jak w depresji endogennej, a leczenie może ograniczyć się do psychoterapii (w zależności od przypadku oczywiście).

 

Wśród zaburzeń depresyjnych wyszczególnić możemy także depresje agitowaną (lękową), atypową, depresję poporodową czy sezonową (sezonowe zaburzenie afektywne – więcej o depresji sezonowej poniżej), a także dystymię.

Depresja a dystymia – czym się różnią?

Ciężko o wyraźne rozgraniczenie między depresją a dystymią. Dystymia jest postacią zaburzenia depresyjnego. Często nazywana jest małą depresją czy depresją nerwicową.

 

Dystymia spełnia objawy depresji, ale niekoniecznie wszystkie i w mniejszym stopniu.

Jednocześnie objawy te utrzymują się przez okres 2 lat, przez większość czasu!

 

Co to znaczy: nie wszystkie i w mniejszym stopniu?

 

O ile łagodna depresja to spełnienie 2 z 3 objawów osiowych plus 4 objawów z obszaru poznawczo-somatycznyego, dystymia nie musi spełniać tych objawów w takim zakresie. Nieleczona dystymia może trwać nawet całe życie!

 

Przyczyn dystymii upatruje się w podłożu biologicznym lub genetycznym. Niektóre badania wskazują na nerwicowy charakter dystymii. Cierpiącym na dystymię mogą zdarzyć się epizody ciężkiej depresji. Mówi się wtedy o depresji podwójnej.

 

Depresja a zmiany w mózgu

Depresja wiąże się ze zmianami w działaniu struktur i objętości mózgu. Najwyraźniejsze zmiany dotyczą objętości hipokampa – ośrodka odpowiadającego za pamięć – który może się zmniejszyć nawet do 10%!

 

Zwiększyć się może natomiast ciało migdałowate, które identyfikuje się głównie jako ośrodek związany z odczuwaniem lęku czy strachu.

Czy depresję można wyleczyć?

Tak, ale…


Uwzględniając to, że każdy przypadek depresji jest inny, że składa się na niego kombinacja różnych czynników środowiskowych, różnego rodzaju podłoży, że przebieg depresji podlega innym, indywidualnym uwarunkowaniom charakteru i nie ma dwóch takich samych terapii…

…można powiedzieć, że depresję można pokonać i funkcjonować bez dalszych objawów depresyjnych.

Co więcej, udaje się to zarówno w trybie terapii farmakologicznej, jak i psychoterapii.

 

Jakie jest więc to „ale”?

Zawsze istnieje ryzyko, że po terapii depresja powróci. Statystycznie osoby po epizodzie depresyjnym są bardziej narażone na depresję niż osoby bez takich epizodów w przeszłości.

Depresja: choroba wielkich miast?

Okazuje się, że przeprowadzka na wieś wcale nie musi ochronić nas przed depresją. Wiąże się to przede wszystkim z rolą kontaktów i więzi społecznych. Miasta – chcąc, nie chcąc – wymuszają na nas więcej interakcji, które mogą pełnić rolę warstwy ochronnej: praca, sąsiedztwo, usługi, bliskość rodziny i przyjaciół, ciągłe obcowanie z ludźmi. Izolacja (w tym rzadkie kontakty, dalekie dystanse, ograniczone bodźce społeczne) zwiększa natomiast prawdopodobieństwo depresji. Tyle przynajmniej mówi statystyka. 

 

Oczywiście wpływ kontaktu z naturą na naszą kondycję jest nie do przecenienia. Dla wielu mieszkańców miast może być wręcz zbawienny. Miasto to niejednokrotnie większy stres, większe presja społeczna i finansowa, brak czasu na regenerację, brak możliwości złapania dystansu, przebodźcowanie, ograniczenie ruchu i dostępu do świeżego powietrza i światła. Czynniki, które mogą sprzyjać pojawieniu się depresji i wyostrzeniu jej objawów. 

Depresja a światło (nie tylko słońce)

Dostęp do światła słonecznego ma kluczowe znaczenie dla naszej kondycji. Z jednej strony mówimy o właściwym biorytmie oraz codziennej równowadze aktywności i regeneracji organizmu. Z drugiej strony przebywanie na słońcu wspomaga produkcję witaminy D, która ma istotnie pozytywny wpływ na naszą kondycję psycho-fizyczną. 

 

Niedobór światła może prowadzić także do tzw. depresji sezonowej, czyli sezonowego zaburzenia nastroju (SAD – Seasonal Affective Disorder). SAD wiąże się z zaburzeniem poziomu serotoniny – głównie jesienią i zimą. Objawia się m.in. ciągłym zmęczeniem, przeciągającą się apatią i generalnym spadkiem nastroju. Mierząc się z SAD, należy szczególnie unikać sytuacji stresowych, których negatywne konsekwencje SAD potęguje.

 

By uniknąć depresji sezonowej i zrekompensować sobie deficyt słońca, można sięgnąć po tzw. lampy antydepresyjne, imitujące światło słoneczne (silne, jasne, kierowane na twarz). 

Łagodzeniu objawów depresji może służyć nie tylko światło, ale też generalnie – ciepło. Trwają badania nad relacją depresji i zaburzenia termoregulacji ciała. 

Poczucie harmonii z naturą, łagodzenie stresu, odprężenie głowy i ciała, zdrowy sen i właściwy biorytm, balans między obowiązkami i regeneracją. Wszystkie te elementy – bezpośrednio kojarzone z działaniem korzeni Kava Kava – mogą łagodzić objawy depresji. 

 

Jeśli jednak Twój stan spełnia objawy osiowe lub czujesz, że potrzebujesz wsparcia specjalisty – nie czekaj i skontaktuj się z lekarzem!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *