Sober curious a Kava Kava
Sober curios, czyli ciekawość trzeźwości. Czasem sober curios nazywa się ruchem. A może jest raczej trendem, który rodził się latami i zostanie na lata? Czy może to tylko chwilowa moda, o której zapomnimy prędzej czy później? Ile w nim z ciekawości i odkrywania, ile radykalności? Czy sober curios w ogóle da się jednoznacznie zdefiniować? I w końcu: jak to się stało, że tradycyjna Kava Kava wpisała się w nowoczesne podejście do trzeźwości? Sprawdźmy!
Jeśli sober curios traktować jako trend, to z pewnością dojrzewał latami. Wpisuje się w perspektywę self-care, wellness, w zwrot ku naturze, w refleksję nad zdrowym trybem życia, wewnętrzną równowagą w przebodźcowanym świecie czy w popularność wszystkiego, co “slow”. Jednocześnie cechuje się pewnego rodzaju dojrzałością – przede wszystkim brak w nim radykalności. Mody często zyskują na rozgłosie właśnie ze względu na swój radykalizm: całkowitą afirmację lub radykalne odrzucenie. Sober curios jest inny. Spróbujmy go zdefiniować!
Pijesz, nie pijesz – Twój wybór. Ale bądź sober curious!
W sober curious chodzi o trzeźwość jako dystans od używek, ale ze szczególnym akcentem na alkohol. Jednocześnie sober curious nie skupia się na trzeźwości rozumianej jako radykalna decyzja: od dziś nie piję ani kropli, to koniec, nigdy więcej! To nie rezygnacja jest celem, ale sam proces: ograniczania, wartościowania, odkrywania!
Można by powiedzieć górnolotnie, że liczy się nie cel, ale droga… gdyby nie to, że sober curios daleko do górnolotności. Liczy się po prostu dobra codzienność! W sober curious nie zakazuje się picia alkoholu. Liczy się wolność od alkoholu!
Co to jest sober curios?
Definicja sober curious jest szeroka i elastyczna (każdy może odnaleźć w niej to, czego potrzebuje najbardziej), niemniej można wyróżnić dwa podstawowe wymiary:
- ciekawość świata, który nie jest zagłuszany alkoholem
- świadomość, że alkohol zbyt często jest środkiem ucieczki od problemów (których nawet możemy nie być świadomi)
Wymiar 1.
Ciekawość trzeźwości to sposób na życie, które nie jest zagłuszane – alkoholem, używkami, ale też stylem życia, dla którego używki często są świetnym paliwem. To odejście od rytmu życia pod tytułem: jak codzienny stres – to cowieczorny relaks ze wspomagaczem, jak ciężki tydzień – to wyniszczający weekend, jak wyjście na miasto – to powrót nad ranem.
Trzeźwość jest tu pretekstem do odnalezienia wewnętrznego balansu, poszukiwaniem uspokojenia, panowania nad sobą, codziennej harmonii. Sober curious kładzie akcent na takie kategorie jak uważność, koncentracja, świadomość, zdrowszy tryb życia, troska o sen. Czyli kategorie szczególnie narażone na szkodliwe działanie alkoholu.
Wymiar 2.
Świadomość. To, że alkohol szkodzi – wiemy wszyscy. Wiemy, że może łatwo uzależniać. Wiemy, że niszczy wątrobę, układ nerwowy, etc. etc. Skutki społeczne picia są tak ogromne, że rzeczywiście ciężko sobie wyobrazić ich skalę, ale przeczuwamy, jak niszczycielski może być alkohol (przemoc, rodzinne dramaty, DDA). A więc… czemu pijemy tak dużo jako społeczeństwo?
Sober curious to także próba zmierzenia się ze społecznym wymiarem picia. Tworzenie przestrzeni, gdzie łatwiej powiedzieć “nie” społecznej presji. Gdzie łatwiej być w zgodzie ze sobą i nie pić, jeśli tego nie chcesz. To tworzenie alternatyw dla kompulsywnego picia (jak choćby bary non-alko). Refleksja nad tym, że alkohol zbyt często służy wygłuszaniu negatywnych emocji czy lęków społecznych. Że warto tym emocjom i lękom przyjrzeć się na trzeźwo i zmierzyć się z nimi w sposób świadomy.
To szczególnie ważne w krajach, gdzie kultura picia jest silnie zakorzeniona i dodatkowo podbijana popkulturą, w której alkohol ma aspiracyjny charakter: jako symbol statusu, element celebracji, pozornej nagrody. Dlatego też sober curious koncentruje się właśnie na alkoholu, jako używce powszechnej, powszechnie nadużywanej i powszechnie bagatelizowanej.
Kiedy powstał ruch sober curios?
Jak wspomnieliśmy, sober curious nie rodził się w próżni, ale momentem formującym była książka z 2018 r., autorstwa Ruby Warrington pod wiele wyjaśniającym tytułem Sober Curious: The Blissful Sleep, Greater Focus, Limitless Presence, and Deep Connection Awaiting Us All on the Other Side of Alcohol. Książka szybko stała się bestsellerem, a sama autorka stała się twarzą ruchu.
Jak zaznacza Ruby Warrington: sober curious oznacza, dosłownie, wybór kwestionowania lub zaciekawienia się każdym impulsem, zaproszeniem i oczekiwaniem picia, w przeciwieństwie do bezmyślnego podążanie za dominującą kulturą picia.
Sober curios a Kava Kava
Jak to się stało, że Kava Kava stała się elementem podejścia sober curios? Powstawanie barów non-alko i przestrzeni w duchu sober curious (jak linkowany powyżej kanał CLUB SODA), zbiegło się w czasie z popularyzacją Kava Kava w USA. Oczywiście poza pacyficznymi Hawajami, gdzie Kava jest silnie zakorzeniona w kulturze i tradycji.
Amerykańska popularność Kavy wiąże się raczej z tym, że w USA uznaje się ją przede wszystkim za naturalną alternatywę dla środków uspokajających czy nasennych (generalnie: dla nadużywania farmaceutyków).
Kava jako realna alternatywa dla alkoholu stała się popularna – przypadkowo lub nieprzypadkowo – równolegle z rozkwitem ruchu sober curious. Oczywiście społeczność fanów Kavy w USA funkcjonowała od dawien dawna, ale Kava nie była obecna w amerykańskich mediach, ani w barach. Tymczasem kava-bary zaczęły powstawać w całej Ameryce, a ich fenomen opisywał m.in The New York Times [ Stressed New Yorkers Take to Kava, Nature’s Xanax],
Kava Kava jako alternatywa dla alkoholu
W tej roli Kava sprawdza się świetnie. I jednocześnie wpisuje się w ducha sober curios. Dlaczego?
- Kava redukuje stres i daje głęboki relaks – Jeśli w podobnym celu pijesz alkohol: uważaj! Łatwo możesz wpaść w spiralę i uzależnić się od alkoholu
- Kava nie otumania
- Kava daje zdrowy, regenerujący sen – alkohol z kolei zaburza rytm snu, pozbawiając organizm właściwej regeneracji
- Kava poprawia codzienny nastrój i humor – m.in. poprzez oddziaływanie na układ nerwowy (GABA) i układ limbiczny (emocje)
- Kava to brak kaca!
- Kava ułatwia przełamywanie społecznych barier – alkohol tylko je zagłusza
- Kava to wewnętrzna równowaga – dzięki niej łatwiej docenić świat wokół. Takim, jakim jest – w formie niezakłóconej alkoholem
- Kava nie pociąga negatywnych skutków społecznych, jakie wiążą się z nadużywaniem alkoholu, czyli m.in. przemocą, rodzinnymi i międzyludzkimi kryzysami, rujnowaniem zdrowia, kosztami psychicznymi i ekonomicznymi.
- Kava świetnie sprawdza się, gdy pijemy ją z przyjaciółmi, np. na imprezach; gdy chcemy się odprężyć, szczerze pogadać i pośmiać – bez kulturowego przymusu picia
